Katika miaka michache iliyopita nchini Tanzania, ubashiri umekuwa sehemu ya vijana kupoteza muda, wengine wamekuwa wakipata raha na wengine wamekuwa na faida. Kwenye ubashiri kumekuwa na ofa nyingi za kupendeza zinazowafanya kuwavutia zilizoandaliwa na watengezaji wao mtandaoni. Unaweza kukutana na tovuti kama JohnnyBet ambayo hutoa dau za bure kwa vitabu vya michezo na bonasi za kasino zilizo na nambari za vocha za kipekee, kama vile 1XBET promo code Tanzania.
Msukumo umekuwa ukiwafanya wengi kubadilisha na kuwa chanzo cha mapato cha kila siku na maisha yao yanategemea hapo, kitu ambacho Chama Cha Ubashiri wa Michezo Tanzania (TSBA) kinasema sio sawa.
TSBA inasema kuwa licha ya ukweli kwamba watu hushinda pesa kwenye Kamari, lakini haipaswi kuchukuliwa kama chanzo cha mapato ya kila siku, badala yake inapaswa kuchukuliwa kama aina ya burudani.
Chama hicho kinaamini kuwa kuna watu kadhaa ambao wamejiingiza kwenye michezo ya kubahatisha kama sehemu ya kupata pesa na kusahau kujihusisha na shughuli zingine za kiuchumi.
TSBA ni shirikia lisilo la faida ambalo liliundwa 2017 na waendeshaji 19 ambao wanawakilisha waendeshaji wa kubashiri wa kubashiri na wa michezo ya kubahatisha ambao wamepewa leseni na kudhibitiwa nchini Tanzania.
Lengo lao ni kuhakikisha kuwa mazingira ya uchezaji ni salama na kuaminika kama sehemu ya kutambua uratibu wa Kamari, TSBA inapanga kuja na kampeni inayojulikana kama Mchezo wa kubahatisha, ambapo itasaidia jamii kuelewa juu ya kubashiri.
Kwa asili, wafanyakazi wote wanaoshughulika na wateja, lazima waweze kutambua dalili za mapema za uratibu wa Kamari.
Akizungumza na Citizen, Mwenyekiti wa TSBA, Jimmy Kenneth, anasema Kamari ni tasnia inayokua kwa kasi ambayo kwa sasa inachangia asilimia 3.5 ya pato la taifa (GDB) na uwezekano wa kuongezeka hadi asilimia 5 ikiwa mazingira ya biashara kuboreshwa.
Kulingana na mwenyekiti wa tasnia ya michezo ya kubahatisha inaajiri zaidi ya watu 20,000 moja kwa moja ilihali kuna wengine 50,000 ambao wameajiriwa moja kwa moja.
Anasema kuwa, kwa kanuni sahihi idadi ya watu walioajiriwa inaweza hata kuongezeka mara mbili.
“Sekta ya kubashiri inaongezeka kwa kasi kwa sababu ya kuongezeka kwa watumiaji wa huduma ya pesa za kwa njia ya mtandao ambapo inavutia watu wengi na serikali inakusanya ushuru,” alisema.
Ripoti za hivi karibuni kutoka kwa bodi ya uchezaji Tanzania (GBT), zinaonyesha kwamba sehemu ndogo iliyochangia ni bilioni 78 za Kitanzania kwa hazina ya serikali wakati wa mwaka wa fedha wa 2018/2019, ikionyesha ukuaji mkubwa ikilinganishwa na bilioni 11.7 iliochangia katika mwaka 2012/2013.
Kwa mujibu wa GBT, sehemu ndogo ilikadiriwa kukusanywa zaidi ya bilioni 100 katika mwaka wa fedha wa 2019/2020. Kenneth aliongeza kuwa, moja ya sababu zinazosababisha kuongezeka kwa ubashiri wa michezo ni kwa sababu ya idadi kubwa ya mashabiki wa soka ambao wako nchini Tanzania.
Wamejitahidi kwa miaka mingi kutengeneza michezo ya kibahatisha na mazingira ambayo kwa njia hiyo hufanywa kuwa wazi sana. Uwajibikaji kwa Jamii.
Chama kupitia wanachama wake wamefanya majukumu kadhaa ya kijamii katika maeneo wanayofanyia kazi kama vile suala la mpira wa miguu, ngumi, elimu, usafirishaji na vingine vingi.
“CSR yetu imesaidia walengwa kujulikana na kampuni zingine kubwa tunajivunia kuwa sehemu ya jamii tunayoifanyia kazi,” alisema Kenneth.
Aliongeza kwa kutumia mitandao ya kijamii imeelimishwa juu ya jinsi ya kucheza kwa uwajibikaji na kugeuza michezo ya kubahatisha kuwa chanzo cha mapato.
“Tunataka watu wazingatie kubashiri kama chanzo cha burudani kwa sababu ukweli ni kwamba wengine watashinda na watashindwa,” Alisema.
Vyama vinataka kubadilisha mawazo ya watu ili waweze kuangalia sekta hiyo vyema. Kile wengine wanachosema, Joseph, mkazi wa Mbezi Beach, Dar es Salaam ambaye amehusika katika kubashiri michezo tangu 2018 kama sehemu ya burudani ya mpira wa miguu.
“Ushiriki wangu katika kubashiri haulengi kuleta mapato, nilishinda 20,000 mara moja, kwangu mimi kubashiri ni burudani kwani sizingatii kushinda pesa nyingi kama vile wengi wameamini,” Alisema.
Anasema kuwa kama mcheza kamari anapaswa kuwa tayari kwa matokeo yoyote, ingawa anakubali kuwa kubashiri ni ulevi ambao unaweza kulazimisha watu kuacha shughuli zingine za kiuchumi.
Bi Ummy mkazi wa Kinondoni, amekuwa akibet kwa nia ya kushinda mamilioni ya shilingi, ushindi wake mkubwa umekuwa duni sana, kila mara akishinda kati ya TSh 5,000 na TSh 20,000.
“Nilivutiwa na dau baada ya kuona watu kwenye runinga wakipokea zawadi zao baada ya kuibuka washindi. Nimetumia pesa nyingi licha ya ukweli kwamba bado sijashinda kwa kiasi kikubwa, ” anasema.
Meneja wa baa huko Ubungo Riverside, Bw Julius alisema kubashiri michezo ni kivutio kikubwa cha wateja katika baa yake.
“Tumeweka projekta ambapo tunaonyesha matangazo ya moja kwa moja ya mechi za mpira wa miguu haswa Ligi Kuu ya Uingereza (EPL). Kupitia hii tunapata pesa kwa sababu wateja wengi hushiriki kwenye kubashiri pia, ”alisema.
