Na Mwandishi Wetu, Mtanzania Digital
Ripoti mpya ya Shirika la Afya Dunaini(WHO) na Shirika la Kuhudumia Watoto Ulimwenguni (UNICEF), iliyotolewa leo kwenye Siku ya Kunawa mikono Duniani, inaonyesha kwamba kumpa kila mtu katika nchi masikini zaidi ulimwenguni ufikiaji wa kunawa mikono na sabuni, ingegharimu karibu dola bilioni 11.
Hiyo inaweza kubadilisha nafasi za maisha ya watu ambao kwa sasa hawawezi kuosha mikono yao nyumbani.
Ripoti hiyo imebainisha kuwa: “Maisha ya mamilioni yanaweza kuokolewa na mabilioni ya dola katika uwezo wa kiuchumi ambao haujatumika inaweza kufunguliwa ikiwa ni sawa na wastani wa dola 1.40 kwa kila mtu duniani,” imeeleza WaterAid.
Wakati viongozi wa G20 wakijiandaa kukutana huko Roma, Italia ili kuboresha utayarishaji wa janga, WaterAid inaonya kwamba uwekezaji wa serikali lazima ufanyike katika kuhakikisha kuwa inatoa fursa ya watu wote kunawa mikono kwani ni wajibu wa serikali katika kuhakikisha kuwa inapambana na magonjwa ya kuhara yanayoweza kuzuiliwa na maambukizo ya kupumua.
Kulingana na makadirio ya hivi karibuni kutoka WHO na UNICEF, watu watatu kati ya 10 ulimwenguni hawawezi kunawa kwa maji safi na sabuni nyumbani, na kwa viwango vya sasa vya maendeleo, watu bilioni 1.9 – familia na watoto – bado hawataweza kufanya hivyo hadi kufikia 2030.
Uchambuzi wa hivi karibuni wa WaterAid katika ripoti yake ya Critical Mission, ilihitimisha kuwa trilioni za dola zinaweza kufunguliwa kwa miongo miwili ijayo kupitia upatikanaji wa maji, usafi wa mazingira na usafi.
Kufikia hii kunaweza kutoa faida halisi ya dola bilioni 45 kwa mwaka, na hata kutoa tu bomba katika kila kaya kunaweza kutoa dola bilioni 37 kila mwaka.
WaterAid imeonya leo Ijumaa Oktoba 15, 2021 kuwa maendeleo yamekuwa ya polepole na wasiwasi katika kuhakikisha kuwa kila mtu aweze kunawa mikono nyumbani ifikapo mwaka 2030 kama moja ya Malengo ya Maendeleo Endelevu ya UN, serikali zinahitaji kufanya maendeleo angalau mara nne kuliko ilivyo sasa.
Walakini, thamani ya kiuchumi ya kunawa mikono kwa wote, pamoja na huduma za maji na usafi wa mazingira, haijadharauliwa sana na serikali, wafanyabiashara na wafadhili, na kusababisha uwekezaji mdogo wa muda mrefu.
Kuwekeza katika maji, usafi wa mazingira na usafi huleta mafanikio mengi kwa serikali, WaterAid inasema: ni thamani ya pesa, inasaidia kufikia malengo ya kiafya na inaongeza tija kusaidia ukuaji wa uchumi.
Ikiwa serikali itawekeza hata katika maji ya msingi, usafi na vyoo italeta faida kwa uwekezaji hadi mara 21 ya gharama.
Utoaji wa huduma za msingi za maji zinaweza kuokoa wanawake na wasichana sawa na siku milioni 77 za kazi kwa mwaka ambazo wanatumia kwa sasa kutafuta maji, kuongeza maisha yao na chaguzi za kazi na kuchangia sana usawa wa kijinsia.
Aidha, WaterAid imeongeza kuwa, usafi mzuri unaweza kupunguza magonjwa ya kuhara na ya kupumua kwa gharama ya chini, kuboresha afya ya watu, kupunguza gharama za huduma za afya na kutoa wakati wa uzalishaji wa watu.
Kufikia upatikanaji wa huduma za usafi kwa wote ifikapo mwaka 2040 kunaweza kuzuia visa milioni 96 vya ugonjwa wa kuhara na maambukizo ya kupumua milioni 160 kila mwaka.
Hii ni sawa na chini ya dola 10 zilizotumika kuzuia kila kesi. Kulingana na utafiti wa WaterAid, hii inaweza kuokoa hadi dola bilioni 39 katika uzalishaji uliopotea. Olutayo Bankole-Bolawole, Mkurugenzi wa Kanda wa MajiAid katika Afrika Mashariki amesema kuwa:
“Kukuza kunawa mikono kunathibitisha kuwa na gharama nafuu. Uwekezaji katika afya, elimu, na uboreshaji wa maji yote yako hatarini ikiwa kunawa mikono na sabuni hakujumuishwa katika mipango ya maendeleo ya kitaifa.
“Katika Afrika Mashariki, WaterAid imeshirikiana na serikali za kitaifa na za mitaa katika kuimarisha upatikanaji wa usafi wa mikono katika maeneo ya umma kama shule, hospitali, na masoko.
“Hivi karibuni, tulifanya kazi na Serikali za kitaifa, mitandao ya WASH na Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) kujenga vituo vya WASH katika maeneo sita ya mpaka kote mkoa, ambayo imekuwa muhimu katika kukabiliana na janga la COVID-19.
“Ni muhimu kwamba Serikali zisisubiri janga lingine lilipate Mataifa yetu kabla ya kuwekeza katika afya na ustawi wa watu wetu na uchumi wetu kupitia bajeti bora ya mabadiliko ya tabia ya Usafi na upatikanaji wa maji safi na sabuni kwa watu wetu Afrika Mashariki,” amesema Bankole-Bolawole.
Upande wake Mkurugenzi wa Kampeni za Maji za GlobalAid, Claire Seaward, amesema kuwa: “Wakati G20 ikijiandaa kukusanyika, ni wakati serikali na wafadhili wanazingatia ukweli kwamba uwekezaji katika maji, usafi wa mazingira na usafi ni uwekezaji wa kuokoa maisha katika afya ya baadaye na ustawi wa uchumi.
Vituo hivi rahisi, lakini muhimu vimewekwa kando kwa muda mrefu sana, thamani yao imepuuzwa, uchumi unaodumaza na kunasa mamilioni – haswa wanawake na wasichana – katika umaskini na afya mbaya.
“Sasa ni wakati wa kuchukua hatua. Serikali zinahitaji kuanza mabadiliko ya tabia, kuweka wazi ramani za barabara za kufanikisha usafi wa mikono kwa kila mtu ifikapo mwaka 2030, na kuongeza ufadhili ili kuifikia.
“Ushirikiano na biashara utakuwa muhimu sana katika kuimarisha minyororo ya usambazaji wa bidhaa na huduma za usafi. Wafadhili wanahitaji kuongeza haraka msaada wao wa kifedha katika nchi za kipato cha chini na cha kati, wakitambua jukumu muhimu ambalo usafi wa mikono unao katika kujitayarisha kwa janga na kushughulikia upinzani dhidi ya vijidudu,” amesema Seaward.
