Shermarx Ngahemera
NI zamu ya Afrika sasa kuongoza kwenye biashara ya gesi asilia baada ya Afrika Kusini kuwemo kwenye njia ya kuwa mzalishaji wa LNG, wakati Kongo, Cameroon, Tanzania, Guinea ya Ikweta, Ghana, Msumbiji, Rwanda na Sudan wanaendelea kuonyesha maendeleo kwenye nguvu za gesi asilia (LNG).
Kufuatia Dk. Medard Kalemani, Waziri wa Nishati wa Tanzania, kusema mwezi uliopita kuwa Serikali yake Aprili 2019 itaanza mazungumzo na waendeshaji wa kigeni katika maendeleo ya kituo cha LNG kujengwa mkoani Lindi.
Ni vizuri kutambua kuwa Tanzania ni nchi ya pili kwa hazina ya gesi asilia
katika Bara la Afrika na hivyo kauli zake kuleta athari kubwa kwenye uziduaji nishati
hiyo barani humu.
Kalemani alisema mazungumzo hayo yanalenga
kujadili makubaliano ya Serikali ya jinsi ya kuubeba mradi (HGA) ambayo
inaonekana kama hatua muhimu kwa kufikia
uamuzi wa uwekezaji wa mwisho (FID)
yaani Final Investment Decision kwa ajili ya mradi huo.
Uamuzi wa kushinikiza mazungumzo kuja mbele
ulifikia baada ya mkutano wa Machi 22 kati ya Serikali na Equinor ASA (zamani Statoil)
ya Norway kusema kuwa Ujenzi wa Kituo (terminal ya kuuza nje ya LNG karibu na
uvumbuzi wa gesi asilia ya asili katika uwanja wa kina wa maji wa Tanzania
umechelewa na masuala ya udhibiti kwa miaka michache ijayo.
“Serikali imeamua kuanza mazungumzo mapema
Aprili kwa ajili ya ujenzi wa mradi wa LNG,” alisema Kalemani akiongeza
kuwa Tanzania inatamani kutekeleza mradi huu muhimu kwa faida ya uchumi wa
nchi.
Kalemani alikomelea kwa kusema kuwa Rais John Magufuli, anataka kuwa mazungumzo haya yaishie mwezi Septemba na majibu yake kuwa dira ya mwendo wa mbele na kutarajia, kuepuka na kupunguza madhara kwa watu na mazingira ambayo yanaweza kuhusishwa na maendeleo ya uvunaji gesi hiyo. Hasa kupunguza athari za kijamii na kiuchumi na mazingira utazingatiwa kwa sababu za kiufundi na kiuchumi katika kuchagua mahali pa kujenga mtambo huo wa LNG.
Umuhimu wa LNG
Hivi sasa, mradi wa LNG ni suluhisho linalofaa ili kupata maendeleo ya rasilimali za gesi na kuongeza thamani ya mradi kwa Serikali na kwa kampuni zinazohusika na uchunguzi na shughuli za maendeleo. Mradi wa LNG utazalisha faida za muda mrefu kwa Tanzania kupitia mapato ya Serikali, gesi ya uzalishaji wa nishati, ajira na maendeleo ya uchumi wa ndani.
Uzalishaji wa LNG ulimwenguni unatarajiwa kuongezeka kutoka tani milioni
396 mwaka 2018 hadi Mt 434 mwaka 2019.
Wafanyabiashara katika mbio ya kugonga FID ni
pamoja na dola bilioni 27 kwa Arctic
LNG-2 nchini Urusi, angalau mradi mmoja nchini Msumbiji na mitatu nchini
Marekani.
Ubia wa LNG Tanzania unaonekana mkali kama
mazungumzo na waendeshaji wa kimataifa wameanza
baada ya zaidi ya muongo mmoja wa utafiti na mihemko
baada ya ugunduzi wa gesi nchini na fikra
za uchumi ya gesi, kutamalaki Tanzania sasa na hivyo wawekezaji
wanasisitiza Serikali kuanza utekelezaji wa mradi wa gesi ya asili (LNG).
Wawekezaji wanne (IOCs) katika mradi huo wanasisitiza Serikali kuendeleza tena majadiliano kuanzia na kama ufafanuzi fulani bado unahitajika kusafisha njia ya kupanga na kutekeleza uchunguzi wa mazingira na geotechnical ya LNG huko Lindi wakati hatari za kibiashara zinaonyesha tayari kuwa LNG ni mradi safi na soko la nje ni lazima.
Eldar Saetre, ni Rais wa Equinor ASA anasema kwamba kushirikiana na
Tanzania juu ya maendeleo ya LNG mazungumzo yanaendelea kuzingatia kuanzishwa kwa
maneno muhimu ya biashara kwa ajili ya kuwa na ushindani wa gharama za kishindani.
Eldar, ambaye pia ni Ofisa Mkuu Mtendaji wa
Equinor ASA, alisema kuwa mradi wa LNG unaendelea kuzingatia kuchagua chaguo
bora.
“Mradi wa LNG Tanzania ni katika hatua ambapo
mipango kamili na makubaliano mengi yanahitajika kukubaliana kati ya Makampuni ya
Kimataifa ya Gesi (IOCs) na Serikali,” alisema.
Equinor imekuwa mchangiaji muhimu katika
kuendeleza sekta ya mafanikio ya kitaifa ya mafuta na gesi nchini Tanzania na
tayari kuchangia katika viwanda vya nchi ambayo ina lengo lakuwa nchi ya viwanda na kuuza gesi asili nje.
Kampuni hiyo, kama mwendeshaji (operator),
imefanya kazi kamili ya kiufundi katika miaka yote na kuthibitisha ufanisi wa
kiufundi wa mradi wakati mwingine kwa kujitolea.
“Tuna hakika kwamba kwa kushirikiana na
Serikali ya Tanzania, tunaweza kuendeleza mradi wa LNG wa ushindani wa
kimataifa katika Tanzania,” alisema
Eldar, ingawa Serikali inafanya mchakato wa zabuni kwa washauri kushiriki sekta
hiyo na kusaidia kwa lengo la kutoa na kukamilisha mradi.
Makampuni manne ya kimataifa ambayo yanatazamia ujenzi wa Mtambo wa LNG ni pamoja na Equinor ASA pamoja na Royal Dutch Shell, Exxon Mobil na Ophir Energy, ambayo ina mpango wa kujenga mtambo wa gharama ya dola bilioni 30.
