Mwandishi Wetu
KAHAWA ni mojawapo ya zao la mkakati ambapo Serikali inafanya juhudi za kila aina kuongeza uzalishaji wake ili kuongeza pato la taifa kwa mauzo ya nje ya nchi kwani pamoja na zao hili kulimwa kwa wingi ni kiasi kidogo sana kinatumika nchini.
Kutokana na ukweli huo zao hili mara nyingi hukumbwa na kukosekana na bei ya uhakika kwani hutegemea soko la nje ya nchi ambako kama nchi haina sauti kubwa kwani ni mzalishaji mdogo kwenye kundi la wazalishaji ingawa kahawa yake ni ya ubora wa juu na kupendwa sana.
Kwa mujibu wa Bodi ya Kahawa ya Tanzania, wakulima wanatarajiwa kuzalisha tani 60,000 mwaka 2018/2019, kutoka tani 41,679 mwaka 2017/18. Hivi kufanya utabiri wa uzalishaji wa kahawa kuwa utaongezeka kwa tani 18,000 mwaka kesho 2019 ingawa utabiri mwingi wa awali haujawahi kupatia makisio yake.
Utabiri huo unaonesha kuwa uzalishaji wa kahawa unatarajiwa kuongezeka kwa asilimia 44 hadi kufikia tani 60,000 mwaka 2018/19 ikiendeleza kuanguka kwa zao hilo kwa miaka mitatu iliyopita na kuleta sintofahamu nyingi juu ya mwenedo wa zao hili hasa baada ya kuwekwa kuwa ni la mkakati wakati wachezaji wengi wamekwisha kata tamaa juu ya hatima na kuchukulia kudidimia kama ni hali ya kawaida kutokana na changamoto nyingi zilizopo.
Kwa mujibu wa Mkurugenzi Mtendaji wa Bodi ya Kahawa Tanzania (TCB), Primus Kimaryo, anasema wakulima wanatarajiwa kutoa tani 60,000 mwaka 2018/19, kutoka tani 41,679 mwaka 2017/18 ikiwa mwendelezo wa uzalishaji duni wa mazao kwani una historia ya kuanguka katika miaka mitatu iliyopita.
Hali nzuri ya hewa
Hali ya hewa mwaka huu ni nzuri pamoja na mfumo mpya wa kukusanya na kuuza kahawa unatarajiwa kuboresha hali hiyo na kufanya ongezeko ingawa changamoto zake za kimasoko na utawala wa zao zinaongezeka.
Ripoti iliyotumwa kwenye tovuti ya TCB inaonyesha kuwa ikiwa kiwango cha uzalishaji wa 2018/19 kitafikia, itakuwa kama ile ya 2015/16.
“Tumekuwa na malengo yetu ya uzalishaji katika miaka miwili iliyopita bila mafaniko, lakini hali inaonekana kuwa bora mwaka 2019,” alisema Kimaryo.
Utabiri wa TCB kuzalisha tani 80,000 mwaka 2017 na tani 43,000 mwaka 2018, lakini ilimaliza kuvuna tani 46,963.5 na tani 41,679.40. Uzalishaji wa juu ulirekebishwa mwaka 2013, wakati tani 71,319 zilivunwa.
Inaonekana kuwa tatizo ni kubwa kwani kule Bukoba kahawa nyingi inatoroshwa na kwenda kuuzwa Uganda wakati Kilimanjaro hutoroshea kahawa yake kwenda Kenya na ile ya Kigoma huvushwa kimagendo kwenda Burundi na kuacha nchi ikitegemea kahawa kutoka Wilaya ya Mbinga na hivyo kupungua nguvu kwenye soko la Afrika Mashariki kwani tunaimarisha zaidi masoko ya nchi jirani zinazotuzunguka kwa kukosa uzalendo.
Isitoshe kahawa nyingi inauzwa bado ikiwa shambani kwenye mpango unaoitwa ‘buturo’ ambao ni biashara haramu.
Bei ndogo kahawa
Hata hivyo, bei za kahawa duniani imepungua kwa kiasi kikubwa kutokana na mavuno ya ziada (bumper) katika nchi kubwa zinazozalisha, ikiwa ni pamoja na Brazil, Vietnam, Angola na Colombia kwa mujibu wa Bei ya Bidhaa ya Dunia ya Mwaka uliochapishwa na Benki ya Tanzania (BoT).
Uchunguzi wa kiuchumi wa BoT mnamo Septemba 2018 ulionyesha kuwa bei ya bidhaa za kila mwaka kwa kahawa ya Robusta iliongezeka kwa asilimia 31.6 wakati ule wa Arabica ulipungua kwa asilimia 16.0.
Wakati huo huo, mifuko ya kahawa 36,010 ilitolewa katika mnada wa Kahawa Moshi mnamo Novemba 1, 2018 na mifuko ya kilo 28,305 ilinunuliwa, kulingana na TCB.
Kwa jumla bei ya wastani katika mnada wa kubadilishana ya Moshi ilikuwa chini ya $ 5.38 / 50 kilo kwa Arabic Mild ikilinganishwa na mnada wa mwisho uliofanyika Oktoba 25, 2018.
