Na Faraja Masinde, Mtanzania Digital
Idadi kubwa ya Watoto na Vijana nchini Tanzania inaweza kuwa raslimali muhimu iwapo kutakuwa na uwekezaji mzuri. Ikumbukwe kuwa hadi mwaka 2020 tanzania ilikuwa na watoto milioni 28, idadi ambayo inatarajiwa kufikia watoto milioni 59 ifikapo mwaka 2050.
Hayo yameelezwa Novemba 29, 2022 na Mwakilishi Mkazi wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Kuhudumia Watoto(UNICEF) Shalini Bahuguna katika hafla ya siku ya Mtoto Duniani iliyofanyika katika ukumbi wa Mwalimu Julias Nyerere jijini Dar es Salaam.
Amesema ni wajibu wa kila mtu kuhakikisha ustawi wa kizazi kijacho cha watoto wa Tanzania huku akipongeza hatua mbalimbali ambazo zimeendelea kupigwa nchini.
Bahuguna ambaye pia aliwakilisha Umoja wa Mataifa nchini Tanzania kwa ujumla amesema Mfumo wa Umoja wa Mataifa unalenga katika kuharakisha utekelezaji wa Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs).
“SDGs zina ajenda madhubuti kwa watoto na kuwaleta watoto katika hatua ya kati umuhimu wa kuwekeza kwa watoto na majukumu yao kama mawakala wa mabadiliko umeelezwa kwa uwazi, na kututia moyo kuzingatia uhusiano kati ya sera tofauti na uwekezaji unaoathiri watoto.
“Tanzania iko katika nafasi nzuri ikizingatiwa zaidi ya nusu ya watu wote ni watoto. Idadi hii ya vijana inaweza kuwa rasilimali kubwa ikiwa tu sote tutawekeza kwao,” amesema Bahuguna.
Amesema Umoja wa Mataifa unaamini kwa dhati katika ‘kutomwacha mtu nyuma’ na kwamba kutomwacha mtoto nyuma leo kunasaidia kutimiza haki za watoto wote kesho’ kuwaruhusu kukua hadi kufikia uwezo wao kamili kama watu wazima wenye afya na uzalishaji.
“Kuwekeza kwa watoto na kupunguza kukosekana kwa usawa ni muhimu katika utimilifu wa SDGs na malengo ya maendeleo ya Tanzania,” amesema Bahuguna.
Aidha, amesisitiza kuwa, bado kuna kazi kubwa ya kufanywa katika kipindi kilichosalia cha muongo huu ili kufikia malengo ya maendeleo ya Tanzania na SDGs.
“Wajibu wetu ni kuona kwamba haki zao, kama zilivyofafanuliwa na Mkataba wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Mtoto (CRC kwa kifupi), ni ukweli kwao na hazibaki kuwa maneno tu,” amesema.
Amesema tangu Novemba 1989, miaka 23 iliyopita, CRC imekuwa wazo rahisi sana, lakini la kina: kwamba watoto ni watu binafsi wenye haki zao wenyewe. Haki ambazo zinaweza kufupishwa chini ya kanuni nne muhimu.
Amezitaja kanuni hizo kuwa ni kutokuwa na ubaguzi, maslahi bora ya haki ya mtoto ya kuishi na, kuishi na kukua kwa kuheshimu maoni ya watoto.
“Wajibu wetu kuhakikisha haki hizi zinatekelezwa kwa watoto. Ni jukumu ambalo CRC inaeleza kwa Mataifa ambayo yaliidhinisha CRC.
“Wajibu ambao hauishii kwa Serikali, bali pia umewekwa juu ya mabega ya wazazi,watekelezaji wajibu, na kama inavyofaa kwa umri na maendeleo yao – kwa watoto wenyewe,” amesema Bahuguna.
Ameongeza kuwa CRC si ngeni nchini kwani ilikuwa ni miongoni mwa nchi za mwanzo kusaini wakati wa utawala wa pili wa Rais Ali Hassan Mwinyi.
“Tunaadhimisha Siku ya Mtoto Duniani na kutambua umuhimu wa haki za watoto. Ni muhimu nchini Tanzania kwa sababu takwimu za idadi ya watu zinaonyesha kuwa kufikia mwaka 2020 kulikuwa na watoto milioni 28 nchini, na makadirio yanaonyesha kuwa ifikapo mwaka 2050, idadi ya watoto nchini Tanzania itaongezeka maradufu hadi milioni 59! hivyo inatukumbusha kuwa nini tuwekeze kwa watoto wetu kwa sababu wao ndio maisha yetu ya baadaye.
“Kwa vile Tanzania haitatilia shaka maendeleo kutoka nchi ya watu wa kipato cha chini hadi ngazi za juu, hatuna jinsi zaidi ya kuwekeza, na kusikiliza, watoto wetu wanasema nini,” amesema Bahuguna.
Amesema kumekuwa na mafanikio makubwa kwa watoto nchini Tanzania ikiwa ni pamoja na kupunguza sana vifo vya watoto walio chini ya umri wa miaka mitano ambapo karibu nusu.
“Pia utapiamlo kwa watoto umepungua kwa takriban theluthi moja na maambukizi mapya ya VVU kwa watoto yamepungua kwa takribani asilimia 69.
“Mbali na hilo, utoaji wa vyeti vya kuzaliwa kwa watoto walio na umri wa miaka ya kuzaliwa umeongeza na kufikiria zaidi hadi mwezi wa Desemba mwaka jana, asilimia 17 iliyokuwapo mwaka 2017 hadi asilimia 65 mwaka jana,” amesema na kuongeza kuwa:
“Watoto zaidi wanaandikishwa za awali na shule ya msingi na shule Tanzania kuwa nchi ya tatu Afrika kwa kuandika watoto zaidi shuleni kwa kiwango cha asilimia 77,” amesema Bahuguna.
